Kuchnia turecka to prawdziwa skarbnica smaków, gdzie tradycja spotyka się z nowoczesnością. Jednym z najwspanialszych przykładów tego połączenia jest ciasto z orzechami włoskimi – deser, który zachwyca swoją prostotą, a jednocześnie bogactwem smaku. Wilgotne ciasto przełamane chrupkością orzechów włoskich to kulinarna poezja, która sprawdzi się zarówno podczas rodzinnych uroczystości, jak i na co dzień, gdy pragniemy umilić sobie popołudnie przy filiżance aromatycznej tureckiej herbaty. Poniższy przepis to ukłon w stronę tradycji tureckiego cukiernictwa, gdzie orzechy włoskie od wieków stanowią jeden z podstawowych składników deserów.
Składniki na tradycyjne tureckie ciasto z orzechami włoskimi
Przed przystąpieniem do przygotowania ciasta warto upewnić się, że wszystkie składniki mają temperaturę pokojową. Dzięki temu ciasto będzie miało idealną konsystencję, a orzechy równomiernie się w nim rozprowadzą, co jest kluczem do uzyskania perfekcyjnej tekstury.
Składniki na ciasto:
- 250 g mąki pszennej
- 200 g masła (w temperaturze pokojowej)
- 200 g cukru
- 4 jajka
- 150 g orzechów włoskich (posiekanych)
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia
- 1 łyżeczka cynamonu
- 1/2 łyżeczki mielonego kardamonu
- Szczypta soli
- 2 łyżki mleka
Składniki na syrop:
- 150 ml wody
- 150 g cukru
- 2 łyżki miodu
- 1 laska cynamonu
- 2 gwiazdki anyżu
- Skórka z 1/2 pomarańczy
- 1 łyżka soku z cytryny
Do dekoracji:
- 50 g orzechów włoskich (grubo posiekanych)
- 2 łyżki pistacji (posiekanych)
- Kilka płatków jadalnych róż (opcjonalnie)
Przygotowanie ciasta z orzechami włoskimi krok po kroku
Przygotowanie tureckiego ciasta z orzechami włoskimi wymaga nieco uwagi, ale nie jest skomplikowane. Sekret tkwi w odpowiednim połączeniu składników oraz nasączeniu ciasta aromatycznym syropem, który nada mu charakterystyczną dla tureckiej kuchni wilgotność i intensywność smaku.
Przygotowanie ciasta:
- Rozgrzej piekarnik do temperatury 175°C. Formę o wymiarach 24×24 cm wyłóż papierem do pieczenia.
- W misce ubij masło z cukrem na puszystą masę (około 3-4 minuty).
- Dodawaj jajka pojedynczo, dokładnie mieszając po każdym dodaniu.
- W osobnej misce wymieszaj mąkę, proszek do pieczenia, cynamon, kardamon i sól.
- Dodaj suche składniki do masy maślanej, mieszając na niskich obrotach.
- Wlej mleko i wymieszaj do połączenia.
- Dodaj posiekane orzechy włoskie i delikatnie wymieszaj szpatułką.
- Przelej ciasto do przygotowanej formy i wyrównaj powierzchnię.
- Piecz przez 35-40 minut, aż patyczek wbity w środek ciasta wyjdzie suchy.
Przygotowanie syropu:
- W małym rondelku połącz wodę, cukier, miód, laskę cynamonu, anyż i skórkę pomarańczową.
- Doprowadź do wrzenia i gotuj na małym ogniu przez około 10 minut, aż syrop nieco zgęstnieje.
- Zdejmij z ognia, dodaj sok z cytryny i odstaw do ostygnięcia.
- Usuń cynamon, anyż i skórkę pomarańczową.
Wykończenie ciasta:
- Gdy ciasto jest jeszcze ciepłe (ale nie gorące), nakłuj je widelcem w kilku miejscach.
- Powoli wylewaj letni syrop na ciasto, dając mu czas na wchłonięcie.
- Posyp wierzch posiekanymi orzechami włoskimi, pistacjami i płatkami róży.
- Pozostaw ciasto do całkowitego ostygnięcia przed podaniem.
Wskazówka od szefa kuchni: Aby orzechy włoskie nabrały intensywniejszego aromatu, warto je lekko podprażyć na suchej patelni przed dodaniem do ciasta. Należy jednak uważać, by ich nie przypalić – wystarczy 2-3 minuty na średnim ogniu, mieszając od czasu do czasu.
Serwowanie tureckiego placka z orzechami włoskimi
Tradycyjne tureckie ciasto z orzechami włoskimi osiąga pełnię smaku po całkowitym ostygnięciu, gdy syrop równomiernie się rozprowadzi i przesyci każdy fragment wypieku. W Turcji serwuje się je pokrojone w eleganckie romby lub kwadraty, często w towarzystwie:
- Czarnej tureckiej herbaty – jej intensywny smak doskonale kontrastuje ze słodkością ciasta
- Gęstego jogurtu naturalnego – dodaje orzeźwienia i równoważy słodycz deseru
- Kulki lodów waniliowych – dla tych, którzy lubią fascynujące połączenie ciepłego ciasta z zimnym dodatkiem
Ciasto można przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku w temperaturze pokojowej do 3 dni, a jego smak z każdym dniem staje się coraz bardziej intensywny i wyrazisty.
Warianty ciasta z orzechami włoskimi
Tureckie ciasto z orzechami włoskimi ma wiele regionalnych wariantów, które odzwierciedlają bogactwo lokalnych tradycji kulinarnych. Oto kilka inspirujących modyfikacji podstawowego przepisu, które pozwolą odkryć nowe wymiary smaku:
- Wersja z dodatkiem suszonych owoców – dodaj 100 g posiekanych suszonych moreli lub fig, które wprowadzą słodko-kwaśną nutę
- Wersja czekoladowa – zastąp 30 g mąki kakao i dodaj 100 g posiekanej gorzkiej czekolady dla głębszego, bardziej wyrafinowanego smaku
- Wersja z polewą miodową – zamiast syropu możesz użyć ciepłego miodu wymieszanego z wodą różaną, co nada deserowi kwiatowy aromat
- Wersja bezglutenowa – zastąp mąkę pszenną mieszanką mąki ryżowej i kukurydzianej w proporcji 2:1, zachowując lekkość i puszystość ciasta
Ciekawostka: W niektórych regionach Turcji do ciasta dodaje się również odrobinę kawy po turecku, co nadaje mu intrygujący, głęboki smak i ciemniejszy kolor, podkreślający orzechowe nuty.
Składniki odżywcze w cieście z orzechami włoskimi
Choć ciasto z orzechami włoskimi jest deserem, zawiera składniki o znaczącej wartości odżywczej, które sprawiają, że jest to słodycz z charakterem i korzyściami dla zdrowia:
- Orzechy włoskie – bogate źródło kwasów omega-3, przeciwutleniaczy i białka roślinnego. Wspierają pracę mózgu i układ sercowo-naczyniowy.
- Cynamon – ma właściwości przeciwzapalne i może pomagać w regulacji poziomu cukru we krwi.
- Kardamon – wspomaga trawienie i ma właściwości przeciwbakteryjne, dodając jednocześnie wyjątkowego aromatu.
- Pistacje – zawierają luteinę i zeaksantynę, które wspierają zdrowie oczu, a także są bogate w białko i zdrowe tłuszcze.
W jednej porcji (kawałek o wymiarach około 5×5 cm) znajduje się:
- Kalorie: około 320 kcal
- Białko: 5 g
- Węglowodany: 35 g
- Tłuszcze: 18 g (w tym zdrowe tłuszcze z orzechów)
- Błonnik: 2 g
Tradycja i nowoczesność – historia ciasta z orzechami włoskimi w kuchni tureckiej
Ciasto z orzechami włoskimi ma w Turcji wielowiekową tradycję. Orzechy włoskie, które rosną w obfitości w górskich regionach Anatolii, od wieków stanowiły ważny składnik lokalnej kuchni. Początkowo proste wypieki z orzechami były przygotowywane na specjalne okazje i święta religijne, symbolizując dobrobyt i płodność.
Z czasem, pod wpływem wyrafinowanej kuchni osmańskiej, desery te stawały się coraz bardziej wyszukane – dodawano do nich aromatyczne przyprawy, syropy i miód, tworząc kompozycje smakowe godne sułtańskich pałaców. Współczesna wersja ciasta z orzechami włoskimi łączy te tradycyjne elementy z nowoczesnym podejściem do wypieków.
Dziś w Turcji można znaleźć niezliczone warianty tego ciasta – od prostych, domowych wypieków po wyrafinowane wersje serwowane w eleganckich cukierniach Stambułu. Niezależnie od wersji, ciasto z orzechami włoskimi pozostaje symbolem tureckiej gościnności i kulinarnego kunsztu, łącząc pokolenia poprzez wspólne doświadczenie smaku.
Porada: Aby doświadczyć pełni smaku tureckiego ciasta z orzechami włoskimi, warto podać je z odrobiną kaymaku – tradycyjnej tureckiej śmietany o konsystencji przypominającej gęsty krem, która idealnie komponuje się z orzechowym smakiem ciasta i balansuje jego słodycz.